Wysoki cholesterol to jedno z najczęstszych schorzeń metabolicznych, które dotyka coraz większą liczbę osób na całym świecie. Choć często nie daje wyraźnych objawów, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak choroby serca czy udary. A zatem, po czym można go rozpoznać, a także jak przebiega leczenie? Oto najważniejsze informacje na ten temat!
Czym jest cholesterol oraz czy jest istotny dla zdrowia?
Cholesterol stanowi substancję tłuszczową, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dzieli się na dwa rodzaje, a pierwszym z nich jest LDL (ang. low density lipoprotein, czyli cholesterol frakcji lipoproteinowej o małej gęstości), często określany jako „zły” cholesterol, ponieważ jego wysoki poziom może prowadzić do gromadzenia się blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych. U osób zdrowych jego poziom nie powinien przekraczać 115 mg/dl. Należy jednak zaznaczyć, że jego prawidłowe stężenie w znaczny sposób zależy od ryzyka sercowo-naczyniowego, które jest oceniane w sposób indywidualny dla każdego pacjenta. Drugim typem cholesterolu jest HDL (ang. high density lipoprotein, czyli cholesterol frakcji lipoproteinowej o dużej gęstości). Określa się go również jako „dobry” cholesterol, gdyż ma działanie ochronne, co oznacza, że można zmniejszać ryzyko miażdżycy oraz związanych z nią chorób. W tym przypadku normy zależą od płci i:
- dla kobiet wynoszą 50 mg/dl,
- dla mężczyzn wynoszą 40 mg/dl.
Wysoki poziom cholesterolu – przyczyny
Wysoki poziom cholesterolu może mieć wiele różnych przyczyn. Oznacza to, że każdy przypadek powinien być rozpatrywany w sposób indywidualny. Dlaczego? Jak się okazuje, najczęściej odpowiada za to:
- dieta bogata w nasycone tłuszcze, co wiąże się ze spożywaniem nadmiernych ilości tłustych mięs, konsumpcji przetworzonych produktów spożywczych (np. fast food) czy spożywanie produktów wysoko przetworzonych, bogatych w tłuszcze trans,
- niska aktywność fizyczna lub jej brak może prowadzić do wzrostu poziomu cholesterolu LDL i spadku poziomu HDL,
- choroby, w tym cukrzyca, niewydolność nerek czy zaburzenia hormonalne,
- predyspozycja genetyczna, która może prowadzić do wysokiego poziomu cholesterolu nawet przy zdrowej diecie i aktywnym trybie życia,
- niezdrowy tryb życia związany z regularnym paleniem papierosów czy spożywaniem alkoholu,
- nieprawidłowa masa ciała, która wiąże się z nadwagą i otyłością,
- przyjmowanie niektórych leków, np. zawierających izotretynoinę.
Objawy wysokiego cholesterolu – czy można je rozpoznać?
Głównym problemem związanym z podwyższonym cholesterolem jest to, iż w początkowym etapie objawy są praktycznie niezauważalne. Wynika to z faktu, iż wówczas jego nadmiar nie powoduje żadnych zmian w ludzkim organizmie. Dopiero z czasem, gdy zbyt duża ilość cholesterolu zgromadzi się w ścianach tętnic i pojawią się złogi – pojawiają się pierwsze dolegliwości. Mowa tutaj o:
- żółtych zgrubieniach na ciele, które pojawiają się pod piersiami, w zgięciu łokcia czy na powiekach,
- guzkach na ścięgnach nadgarstków lub ścięgnie Achillesa,
- problemami z koncentracja oraz pamięcią,
- błyszczącą, a także naciągnięta skóra na stopach,
- niedokrwieniem kończyn,
- uczuciem osłabienia lub zmęczenia,
- bóle nóg.
Tak naprawdę do specjalisty przychodzimy, dopiero gdy pojawiają się problemy z pracą układu krążenia. Jednak nadal wielu z nas nie zdaje sobie sprawy z tego, że wysoki poziom cholesterolu może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. A jakich?
Skutki wysokiego poziomy cholesterolu
Wysoki poziom cholesterolu może prowadzić do szeregu poważnych skutków zdrowotnych, zwłaszcza jeśli pozostaje nieleczony przez długi czas. Dla jednych jest to oczywiste, dla innych stanowi zachętę do regularnego badania poziomy cholesterolu. Nic dziwnego, do najczęstszych powikłań zalicza się:
- choroby serca – nadmiar cholesterolu LDL może prowadzić do tworzenia się blaszek miażdżycowych wewnątrz tętnic, co z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia chorób serca, takich jak choroba wieńcowa, zawał serca czy choroba niedokrwienna serca,
- udar mózgu – zablokowanie tętnic mózgowych przez blaszki miażdżycowe może prowadzić do niedokrwienia mózgu i wystąpienia udaru mózgu,
- choroby tętnic obwodowych – blaszki miażdżycowe mogą również prowadzić do zmniejszenia przepływu krwi przez tętnice kończyn dolnych, co może powodować bóle i drętwienie kończyn, a w skrajnych przypadkach prowadzić do martwicy tkanek.
Pamiętajmy, że wysoki poziom cholesterolu może być czynnikiem ryzyka dla wielu innych powikłań zdrowotnych, dlatego też ważne jest regularne monitorowanie poziomu cholesterolu we krwi oraz podejmowanie odpowiednich działań profilaktycznych i leczniczych w przypadku jego podwyższenia.
W jaki sposób leczy się wysoki cholesterol?
Leczenie wysokiego poziomu cholesterolu zwykle obejmuje zarówno zmiany stylu życia, jak i terapię farmakologiczną. Kwestia ta zależy od wyników pacjenta czy czynników ryzyka. Jednak przeważnie w pierwszej kolejności stawia się na zmianę sposobu żywienia oraz zwiększenie aktywności fizycznej. Co to oznacza? Przede wszystkim dieta powinna być bogata w błonnik, zdrowe tłuszcze (takie jak tłuszcze jednonienasycone i wielonienasycone, które można znaleźć w oleju z oliwek, orzechach i awokado) oraz produkty bogate w omega-3, takie jak ryby tłuste. Ponadto zaleca się ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych. Jeśli chodzi o aktywność fizyczną – stawiamy tutaj na regularne spacery, bieganie czy pływanie. Zaleca się także rzucenie palenia, niespożywanie alkoholu, redukcje nadprogramowych kilogramów, a także wysypianie się w komfortowych warunkach, jakie gwarantuje materac Radom. W przypadku braku efektów zmian w stylu życia lub osób z wysokim ryzykiem chorób serca, lekarz może zalecić terapię farmakologiczną. Najczęściej stosowane leki to statyny, które zmniejszają produkcję cholesterolu przez wątrobę i pomagają obniżyć poziom LDL. Pamiętajmy jednak, że leczenie wysokiego cholesterolu powinno być prowadzone pod ścisłą kontrolą lekarza, który dobierze odpowiednią terapię na podstawie indywidualnych potrzeb i ryzyka zdrowotnego pacjenta.
Wysoki cholesterol to problem zdrowotny, którego nie można bagatelizować. Choć często nie daje wyraźnych objawów, może prowadzić do poważnych schorzeń. Dlatego też ważne jest regularne monitorowanie poziomu cholesterolu we krwi oraz podejmowanie odpowiednich działań profilaktycznych, takich jak zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna i unikanie używek.
Przeczytaj także: Porozmawiaj ze Zmarłym we Śnie: Sennik i Tłumaczenia